Endometriozis (Çikolata Kisti)
Endometriozis veya endometriozis , rahim astarına benzer dokunun ( endometrium olarak adlandırılır ) rahim dışında, genellikle yumurtalıklarda, fallop tüplerinde veya pelvisi kaplayan dokuda büyümeye başlamasıyla oluşan kistin, meydana getirdiği bir hastalıktır. Bu dokuda oluşan anormal büyüme ağırlıklı adet döneminde ağrılar oluşturmakla birlikte; cinsel ilişki, bağırsak hareketleri ve idrara çıkma sırasında ağrı yaratmaktadır.
Kadın Hastalıkları ve Jinekoloik Rahatsızlıklar
Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Emine Elmas Eskişehir’de Kadın Hastalıkları, Genital Estetik ve Kürtaj İşlemlerinde Sağlıklı ve Steril bir Klinik Ortamında Hastalarına Hizmet Vermektedir.
Endometriozis (Çikolata Kisti) Belirtileri
Pelvik ağrı : Genellikle adet dönemiyle bağlantılıdır ancak başka zamanlarda da ortaya çıkabilir.
Ağır adet kanaması : Adet dönemleri normalden daha ağır olabilir veya daha uzun sürebilir.
Cinsel ilişki sırasında ağrı : Bu durum cinsel aktivite sırasında veya sonrasında pelvik bölgenin derinliklerinde meydana gelebilir.
Kısırlık : Endometriozisi olan birçok kadın hamile kalmakta zorluk çekmektedir.
Diğer belirtiler : Yorgunluk, sindirim sorunları (şişkinlik, kabızlık veya ishal gibi) ve idrar belirtileri (ağrı veya idrarda kan gibi).
Çikolata Kisti Nedenleri ve Tanı
Endometriozisin kesin nedeni bilinmemektedir ancak aşağıdakiler de dahil olmak üzere birkaç teori mevcuttur:
Retrograd adet kanaması : Adet kanı vücudu terk etmek yerine pelvis boşluğuna geri akar.
Embriyonik hücre dönüşümü : Hormonal dengesizlikler pelvik bölgedeki hücrelerin endometrial dokuya benzer dokuya dönüşmesine neden olabilir.
Bağışıklık sistemi bozuklukları : Bağışıklık sistemi, rahim dışındaki endometrium benzeri dokuyu etkili bir şekilde temizleyemeyebilir.
Endometriozis genellikle şu şekilde teşhis edilir:
Pelvik muayeneler : Doktor rahim arkasında kist veya yara izi olup olmadığını kontrol edebilir.
Ultrason veya MRI : Kist veya anormallikleri tespit etmeye yardımcı olabilecek görüntüleme teknikleri.
Laparoskopi : Karında küçük bir kesiden küçük bir kamera yerleştirilerek endometrial dokunun doğrudan görüntülenmesiyle gerçekleştirilen cerrahi bir işlemdir.
Endometriozis (Çikolata Kisti) Tedavisi
Endometriozis tedavisi, semptomların şiddetine ve hastanın yaşam kalitesine göre kişiselleştirilir. Tedavi seçenekleri, ağrı kontrolü, hastalığın ilerlemesini engelleme ve doğurganlık üzerinde etki yapmayı hedefler. İşte endometriozis tedavisinde kullanılan bazı yaygın yöntemler:
Ağrı Yönetimi
Endometriozis genellikle pelvik ağrı ve adet dönemi sırasında yoğun ağrıya neden olur. Ağrıyı yönetmek için çeşitli yöntemler kullanılabilir:
Ağrı kesiciler: İbuprofen gibi nonsteroid antiinflamatuar ilaçlar (NSAID’ler), ağrıyı hafifletmek için yaygın olarak kullanılır.
Opioid ağrı kesiciler: Şiddetli ağrılar için, doktorlar bazen opioidler gibi daha güçlü ağrı kesiciler yazabilir, ancak bunlar genellikle kısa vadede kullanılır çünkü bağımlılık yapabilirler.
Hormon Tedavisi
Hormonlar, endometriozisin büyümesini yavaşlatmaya yardımcı olabilir. Endometrial dokunun büyümesi, östrojen hormonunun etkisiyle hızlanır, bu yüzden hormon tedavisi östrojen seviyelerini düşürmeyi hedefler:
Doğum kontrol hapları: Adet döngüsünü kontrol altına alarak ağrıyı hafifletebilir. Bu ilaçlar, östrojen ve progesteron içerir ve adet kanamasını düzenler.
Progestin tedavisi: Progesteron içeren ilaçlar, endometrial dokunun büyümesini baskılar. Bu ilaçlar genellikle düşük dozda kullanılır.
GnRH agonistleri: Gonadotropin salgılatıcı hormon (GnRH) agonistleri, östrojen üretimini engeller. Bu tedaviyle geçici olarak menopoz belirtileri (sıcak basmaları gibi) görülebilir, ancak endometriozisin belirtilerini hafifletebilir.
IUD (rahim içi cihaz): Progestin içeren IUD, rahim içinde sürekli düşük doz progesteron salarak endometriozisin semptomlarını azaltabilir.
Cerrahi Tedavi
Cerrahi müdahale, özellikle şiddetli endometriozis vakalarında ve infertilite (çocuk sahibi olamama) sorunlarında önerilebilir:
Laparoskopi: Endometrial dokunun cerrahi olarak çıkarılması için laparoskopik cerrahi yapılabilir. Bu işlem, küçük bir kesiden bir kamera ile yapılır ve endometrial lezyonların çıkarılmasına olanak tanır.
Histerektomi: Eğer diğer tedavi yöntemleri işe yaramazsa ve hasta artık çocuk istemiyorsa, rahmin alınması (histerektomi) önerilebilir. Bu, endometriozisin tamamen ortadan kaldırılmasına yardımcı olabilir, ancak tedavi sonrası gebe kalma şansı kaybolur.
Diğer Tedavi Yöntemleri
Alternatif tedaviler: Akupunktur, fizik tedavi ve bazı beslenme değişiklikleri, bazı kadınlar için semptomları hafifletmeye yardımcı olabilir.
Fizyoterapi: Pelvik kaslar üzerindeki gerilimi azaltmak ve ağrıyı yönetmek için pelvik taban fizyoterapisi önerilebilir.
Fertility (Doğurganlık) Tedavisi
Endometriozis, doğurganlık sorunlarına yol açabilir. Endometriozis nedeniyle doğurganlık problemi yaşayan kadınlar için şunlar önerilebilir:
İleri doğurganlık tedavileri: İVF (in vitro fertilizasyon) gibi tüp bebek tedavileri, endometriozis nedeniyle çocuk sahibi olamayan kadınlar için bir seçenek olabilir.
Cerrahi müdahale: Endometrial lezyonların çıkarılması, doğurganlık şansını artırabilir.
